Istniejący zasób usługowy i kulturowy Hajnówki jest rozproszony po całym terenie miasta. W większości przypadków jest to sytuacja pożądana, gdyż takie rozproszenie ma charakter miastotwórczy. W Hajnówce dominuje jednak zabudowa jednorodzinna, a samo miasto ma strukturę liniową. Taki układ odpowiada za brak miejsc spotkań mieszkańców.
Centrum Hajnówki to nie tylko nowe centrum, ale jego najbliższe otoczenie. W ramach koncepcji konkursowej podjęto próbę wskazania miastotwórczego potencjału jego najbliższego sąsiedztwa - Parku Miejskiego oraz ul. 3-go Maja. Park Miejski może pełnić funkcje kulturowe, wraz ze zlokalizowanym w nim Amfiteatrem. Ulica 3-go Maja, będąca miejscem przychodni, szkół, urzędów i siedzib stowarzyszeń stanowi rozbudowane zaplecze dla potencjalnego nowego centrum Hajnówki. Te trzy przestrzenie razem mogą tworzyć sprzężony ze sobą układ stref o różnych wartościach reprezentacyjnych.
Ogromnym zasobem istniejącego systemu zieleni miejskiej jest Park Miejski oraz zieleń ruderalna na terenach kolejowych oraz na terenach sąsiadujących z istniejącą zabudową mieszkaniową od strony północnej. Dzięki rozdrobnieniu zabudowy oraz zaprojektowaniu strefy reprezentacyjnej nowego centrum w formie mniej zwartej, zieleń ma możliwość przenikania z Parku Miejskiego na nowo projektowany plac miejski.
Proponowane strefowanie funkcji ma charakter porządkujący centrum Hajnówki, czerpiący jednocześnie z dużego jej potencjału jakim są już rozbudowane strefy mieszkaniowo usługowe wzdłuż ulic (“mixed-use” małych miast). Prezentowana koncepcja adaptuje ten kontekst dodając do niego perspektywę pieszego. wystrefowane funkcje, połączone przestrzenią centralną na ich styku zachęcają do tego, aby od jednego budynku użyteczności publicznej czy usługowego poruszać się na piechotę lub rowerem, pozostawiając samochód na zewnątrz układu.
W ramach lokalizacji nowych funkcji na terenie projektowanego centrum zaproponowano lokalizację zadaszenia, mogącego skupić pod sobą zabudowę pawilonową, będącą siedzibą dla planowanych w przyszłości inwestycji.
Proponowana zabudowa mieszkaniowo-usługowa o rozdrobnionym charakterze ma stanowić konkurencję dla wielkopowierzchniowych sklepów dzięki lokalizacji przy nowoprojektowanym targowisku i przestrzeni publicznej. Rozdrobniona struktura usług bardziej wpisuje się w istniejący zasób usługowy Hajnówki i sprzyja ruchowi pieszemu w obrębie zakresu opracowania.
Na terenach PKP zaplanowano park linearny z infrastrukturą sportową, taką jak skatepark, małe boiska, ścianki wspinaczkowe, boiska czy rakietki. Dzięki lokalizacji przy torach kolejowych generowany hałas nie będzie przeszkadzał mieszkańcom
w strefach mieszkaniowych, a młodzież może uzyskać część miasta “dla siebie”.
Dzięki przeniesieniu targowiska na plac miejski przestrzeń pomiędzy placem, a zabudową mieszkaniową może zamienić się w pasaż, którego granicą może być wysokopienna zieleń buforowa, oddzielająca przestrzeń mieszkańców oraz ich miejsca postojowe od strefy publicznej.
Kluczowa dla powiązania nowego centrum z Parkiem miejskim jest rezygnacja z przelotowego charakteru ul. Parkowej i zamiana jej na deptak z traktem rowerowym. Budowanie nowego centrum w oparciu o istniejące zasoby pozwala na zbudowanie w ich zakresie ciągów pieszych - pętli (duża pętla, mała pętla reprezentacyjna oraz mała pętla rekreacyjna) rozpoczynających się w miejscu proponowanej rampy pieszo-rowerowej z kładki kolejowej i wiążących ważne obiekty.
III miejsce
urbanistyka _ konkurs urbanistyczno-architektoniczny
na opracowanie koncepcji "nowego centrum hajnówki"
lokalizacja _ hajnówka, polska
organizator _ urząd miasta hajnówka
rodzaj konkursu _ studialny
współpraca _ alicja maculewicz
projekt _ 2023
nowe centrum hajnówki