Urbanistykę obszaru objętego konkursem wyróżnia matryca okręgów kształtująca pomnikowy Plac Solidarności. Tu rozgrywa się codzienne życie i cykliczne upamiętnianie wydarzeń historycznych. Krzyże stanowią sprzężenie lokalnych wnętrz urbanistycznych – są dobrze widoczne w przestrzeni dzielnicy, uczytelniają, definiują rejon Placu Solidarności.
Kształt urbanistyczny Placu Solidarności ma na celu uporządkowanie otoczenia według reguł, które plastycznie utworzyły założenie pomnikowe, którego architektura placu stanowi integralną część. Okręgi w płycie placu to „symbol solidarnościowych idei rozchodzących się na cały świat”.
Projektowana zabudowa mieszkaniowa nawiązuje do pierzejowej zabudowy niegdyś dominującej obszarze obok stoczni. Projekt zakłada rozdrobnienie zabudowy i uzupełnienie quasi-kwartałów zabudową mieszkaniową z przyziemiem usługowym. Podobnie jak wydzielone z przestrzeni placu wspólnoty mieszkaniowe, nowa zabudowa posiada swoje podwórka i przestrzeń, która może stanowić rozszerzenie dla funkcji zlokalizowanych w parterze. Zróżnicowana funkcja zabudowy oferuje możliwość tworzenia placów o różnej randze i znaczeniu - reprezentacyjnym, kulturowym i sąsiedzkim.
Uzupełnione zielenią trakty prowadzące wzdłuż sieci powiązań miejskich oferują możliwość poruszania się od i do strefy Pomnika w cieniu drzew. Tę samą ideę powtarza zielony trakt od inwestycji Doki do Górki Gradowej, oferujący możliwość zatrzymania się po drodze. Zaproponowano lokalizację błękitnej infrastruktury w formie kontynuacji ogrodów deszczowych zrealizowanych na terenie inwestycji Doki, będącej odpowiedzią na problem stania wody deszczowej przy istniejących garażach na ul. Gazowniczej. Niecki retencyjne pełnią także funkcję rozdzielającą ogólnodostępny plac sąsiedzki od terenu wspólnoty.
Analiza wyszczególniła potrzeby odrębnych grup użytkowników. Turyści potrzebują dobrego dostępu do informacji, transportu i miejsca na wypoczynek podczas podróży i zwiedzania. Mieszkańcy Młodego Miasta liczą na dostępność zieleni i rekreacji na wzgórzu Gradowym. Wspólnota mieszkaniowa potrzebuje terenu na rekreację przy domu, zapewniającą intymność, dostęp do usług i miejsc parkingowych. Natomiast ogół społeczeństwa korzysta z Placu jako miejsca upamiętnienia historii Solidarności. Jest to miejsce zgromadzeń publicznych i edukacji historycznej.
Przestrzeń placu wokół pomnika zorganizowana jest w graficzny motyw okręgu, co jest integralnym zamierzeniem artystycznym tożsamym z intencjami autorów Pomnika. Plac wyłączono z ruchu przejazdowego. Przestrzeń wokół pomnika będzie strefą ochronną z zakazem lokowania małej architektury, zanieczyszczającej pomnikowy układ posadzki, krzyży i elementów rzeźbiarskich. Mała architektura siedzisk przy murze oporowym pozwala na obserwację uroczystości rocznicowych w cieniu drzew rosnących w otulinie.
Plac Solidarności zachowuje swój cyrkularny kształt i kompozycję rozchodzących się okręgów. Podstawa pomnika jest integralną częścią rzeźby pomnikowej i koncepcji artystycznej, i zostanie przywrócona do stanu projektowanego. Założono likwidację wypełnień między szczelinami płyt i pokreślenie tych spękań linearnym oświetleniem zagłębionym w szczelinach między betonowymi spękanymi płytami. Piąty krąg placu (licząc od pomnika) ma wypoziomowaną posadzkę dostosowaną do ruchu pieszych, w tym osób starszych i z niepełnosprawnościami.
II miejsce
urbanistyka _ konkurs urbanistyczno-architektoniczny
rewaloryzacja placu solidarności w gdańsku wraz z wytycznymi
do kształtowania jego bezpośredniego otoczenia
lokalizacja _ gdańsk, polska
organizator _ gmina miasta gdańsk
rodzaj konkursu _ studialny
współpraca _ alicja maculewicz, jan matusewicz
projekt _ 2023
gdańsk // plac solidarności
